Kentsel yaşam kalitesi ve yürünebilirlik deneyiminin Alanya üzerinden okunması

Abstract

Günümüzde nüfusun artmasıyla birlikte çarpık kentleşme artmakta ve kentlerde yaşayan insanların hayatları buna bağlı olarak değişmektedir. Yaşam şartlarındaki eşitsizlikten dolayı kentte yaşayan her insan birbirinden farklı yaşam kalitelerine sahiptir. Kentin gösterdiği değişken kimliklerle kenti gezerken veya kenti yaşarken hissedilen, görülen, yaşanılan olaylar ve duygular, insanların yaşam şartlarını ve yaşam kalitelerini belirlemekte, aynı zamanda o kentin sürdürülebilirliği hakkında fikir vermektedir. Yaşam kalitesi yüksek olan yerler daha çok yaşanabilir ve sürdürülebilir yerler olmakla beraber, bu yerlerde dikkat edilmesi gereken bir takım ölçütler ve özellikler de kendini göstermeye başlamıştır. İnsanların nasıl zaman geçirdikleri, hangi aktivitelere ağırlık verdikleri, nerelere hangi şekilde ulaştıkları, o kentin yürünebilir bir kent olup olmaması gibi çeşitli kriterler, o kentin yaşam kalitesi ve yaşanabilirliğini gösterir. Bu kriterler arasında etkin olarak gösterilen yürünebilirlik, kentin okunmasında ve deneyimlenmesinde önemli bir yer tutar. Yürünebilirlik, sadece bir yerden bir yere gitme eyleminden çok, yaşam kalitesi yüksek olan ve gerekli yürüme ağları olan kentlerde ulaşım, gezme, sosyalleşme, sağlıklı yaşamı ve çevreyi destekleyici özellikte olan, insan ve kent yaşamı için en önemli ihtiyaçlardan biridir. Kentlerin varoluş nedeni insanlardır ve bundan dolayı yaşam kalitesinin ölçütlerini kentlerdeki mekanlar kadar insanların kentlerdeki davranışları da etkiler. Kente yapılan düzenlemeler dahil olmak üzere insan ve insan aktiviteleri kentin en önemli ve ayrılmaz parçalarıdır. Yürünebilirliğin yanı sıra incelenmesi gereken diğer alt başlıklar da vardır; kamusal alanlar, ulaşım ağları, insan faaliyetleri gibi. Bütün bu başlıkların incelenmesi iyi bir kent okuması ile olur. Bu tezde yapılmak istenen; Jan Gehl'in kent okuma ölçütleri bağlamında, sürdürülebilirlik, yaşam kalitesi ve yürünebilirlik üzerinden Alanya için bir kent okuması yapmaktır. Bunun sonucunda Alanya'nın daha iyi bir yaşam kalitesine sahip ve yürünebilir bir kent olabilmesi için gerekli olan kriterlerin neler olduğu analiz edilecek, ortaya çıkan bulgular sonucunda öneri kent rotaları oluşturulacak ve kentteki çeşitliliği arttıracak kent rotaları sayesinde kentli yürüyerek kenti deneyimleyecektir.