Şamanist Türk Mitolojisinin Erzurum Efsaneleri'ndeki İzleri

Abstract

Makale, mit kavramının içeriğinin açıklanmasıyla başlayıp efsane türünün özelliklerinin, mitlerle karşılaştırılmasıyla devam etmekte; Bilge Seyidoğlu’nun Erzurum Efsaneleri adlı kitabındaki efsanelerin mitolojik bağlantılarının, mitolojinin teogoni, kozmogoni, antropogoni, eskatoloji başlıkları altında açıklanmasıyla sonlanmaktadır. Teogoni başlığı altında, Türk mitolojisinde görülen tanrı ve kutsal ruhlar sıralanıp, Erzurum efsanelerinde özellikle ata kültüyle bağlantılı, ev iyeleriyle ilgili unsurlar, mitolojik bağlantıları çerçevesinde ele alınmaktadır. Kozmogoni başlığı altında efsanelerdeki dünya tasarımıyla ilgili örnekler üzerinde durulmaktadır. Antropogoni bölümünde ise taşlaşan insanlarla, doğa üstü ruha sahip erenlerle ilgili efsaneler konu edilmiştir. Eskatolojik unsurlara bu kitapta rastlanmadığı belirtilerek makale sonlandırılmıştır.